Çocukların Yaratıcılıklarını Geliştirici Bir Etkinlik Tasarlama ve Uygulama: Öfkeni Anlat

ETKİNLİK HAKKINDA GENEL BİLGİLER

• Çocuklara belli materyaller verilip ''öfke''yi anlatmaları istenir.
• Etkinliğin uygulanma süresi 10 dakikadır.
• Etkinliğin uygulanmasından önceki sohbet aşaması da 10 dakikadır.
• Sohbet aşamasında bahsedilecek konular:
• Kağıdın farklı kullanım şekilleri
• Farklı fikirlerin önemi
• Öfke hakkında kısa bir sohbet
• Yaratıcılığı geliştirici bir etkinlik tasarlarken neden soyut bir konu tercih ettim?
• Çocuklar bildiğimiz gibi soyut kavramları anlamakta zorlanırlar. Ancak onları somutlaştırarak anlamaya çalışırlar. Bu durum da soyut kavramların çocuklar tarafından farklı yorumlanmasına, herkesçe farklı somutlaştırılmasına neden olacaktır. Bu da yaratıcı fikirleri doğuracaktır.
• Etkinliğimde neden diğer duygu durumlarını değil de öfkeyi kullandım?
• Sevinç, mutluluk gibi bir duyguyu tercih etseydim, ''Mutluluğun resmini çizebilir misiniz?'' gibi klişe bir durum olacaktı. Üzüntü gibi bir duyguyu seçseydim hemen herkes üzgün bir surat çizmeyi tercih edecekti.[ :-( gibi] Öfke ise daha belirsiz, herkesin kendince yorumlayabileceği bir konuydu. Bu nedenle öfkeyi seçmek daha mantıklı olacaktı.

Kağıdın Farklı Kullanım Şekilleri

• Çocuklara ''Bir kağıda neler yapabiliriz?'' diye sorulur. Cevaplar alınır.
• Bir kağıdı; yırtabiliriz, katlayabiliriz, kesebiliriz, buruşturabiliriz, yapıştırabiliriz, delebiliriz, çizebiliriz...
• Çocuklardan beklenen cevaplar gelmezse görsel örneklendirmeler yaparak onları istediğimiz cevapları vermeye yöneltebiliriz. Örneğin; önünde kağıdı yırtabiliriz.

Farklı Fikirlere Önem Verme

• Hem kağıdın kullanım alanlarını tartışırken, hem öfke hakkında konuşurken hem de etkinliğin uygulanmasında çocuklar hep aynı fikirleri söyleyebilir, arkadaşlarını kopya edebilirler.
• Bu noktada değişik, yaratıcı fikirlerin doğması adına farklı şeyler söyleyen, yapan çocukları övmek, diğer çocukları da farklılaşmaya itecektir.
• Bu nedenle farklı bir şeyi tereddütle söyleyen çocuğu ''Ne kadar farklı ve güzel bir şey söyledin'' gibi cümlelerle onurlandırabiliriz.Bu diğer çocukların fikirlerini de değişik boyutlara yöneltir.

Öfke Hakkında Kısa Bir Sohbet: Aşağıdaki sorular çocukların öfke üzerinde düşünmelerini, tartışmalarını sağlayacaktır. Bu soru-cevap yöntemi çocuğun öfke hakkında daha net bilgi sahibi olmasını sağlayacak, böylece çocuk daha kolay bir eser ortaya koyabilecektir. Ayrıca bu sorulara çocukların vereceği cevaplar reddedilmemelidir. Her çocuğun -öfke kavramından çok uzaklaşmadan- öfkeyi kendilerince yorumlamalarına imkan tanınmalıdır.

• Sizce öfke nedir?
• Niçin öfkelenmiş olabiliriz?
• En çok kime öfkelenirsiniz?
• Öfkenizi nasıl gösterirsiniz?
• Öfkeli bir insan nasıl sakinleşir?
• Öfke olumlu bir duygu mudur?

Çocuğa Verilecek Materyaller

• Siyah karton
• Beyaz kağıt
• Kırmızı pul
• Beyaz pul
• Yapıştırıcı
• Makas

Siyah karton-Beyaz kağıt: İki zıt renk kağıt vererek öfke gibi olumsuz bir duygunun siyah kartonla anlatılmasını bekledim.

Kırmızı pul-Beyaz pul: Öfkenin insanların öfkelenince kızarmalarından yola çıkarak kırmızı pulla anlatılmasını bekledim.

Kalem: Materyal olarak kalem verilmedi. Çünkü bu durumda çocuklar büyük olasılıkla diğer malzemeleri kullanmayıp resim yapacaklar, çok farklı ürünler ortaya çıkmayacaktı.

ETKİNLİĞİN UYGULANMASI

• Materyaller önceden tanıtılarak dağıtılır.
• ''Size verdiğim malzemelerle öfkeyi anlatabilir misiniz?''

BİR ANAOKULUNDA UYGULADIĞIM BU ETKİNLİĞİN DEĞERLENDİRMESİ

• Öncelikle etkinliğin süresi etkinlik için ideal bir süreydi. Verilen sürenin altında olursa yetiştiremeyecekler, üzerinde olursa sıkılacaklardı. Süreleri bitmeye yakın dikkatleri de dağılmaya başladı.
• Etkinlikten önce sohbet aşamalarının olması önceden konu ile ilgili fikir sahibi olmaları açısından önemli oldu. Hem öfke ile ilgili fikir sahibi olurlarken, hem de zaman zaman öfkeli tutumlar sergilemelerinin yanlış olduğunu gördüler.
• Yaratıcılığın geliştirilmesi adına soyut bir kavram olan ''öfke''nin seçilmesi, bu soyut kavramı somutlaştırma yoluna gidecek olan çocukların farklı fikirler üretmelerini sağladı.
• Her malzemenin tek tek nedenleriyle seçilmesi, rastgele malzemeler verilmemesi daha bilinçli bir etkinlik ortamı oluşturdu.
• Çocuğa malzemelerini verip öfkelerini anlatmalarını isterken ki beklentim onların öfkeyi anlatacak resimler yapmaları yerine malzemelere öfkelerini yansıtmalarıydı. Mesela kağıdı yırtmak, buruşturmak gibi. Beklentimi karşılayan 3 çocuk oldu.
• Etkinlik öncesi çocuklarla sohbet aşamalarında soru-cevap tartışma gibi tekniklerin yanında sohbeti öfke ile ilgili görsellerle (öfkeli insan resmi vs.) zenginleştirmek doğru olacaktı.''Öfke'' kavramı akıllarına daha net yerleşecekti. Ancak hiç görsel kullanılmadı.
• Çocuklara az malzeme vermenin yaratıcılıklarını olumlu etkileyeceğini düşündüm. Çünkü az malzeme verirsem malzemelerin farklı kullanım alanlarını düşünecekler, farklı şeyler ortaya çıkaracaklardı. Ancak bu şekilde yaratıcılıklarını kısıtladım. Daha çok malzemeyle daha yaratıcı olabilirlerdi.

UYGULAMA RESİMLERİ